14 juni, Lenin’s collected works, vl. 35, door Jaap
Het blauwe Zwartland biedt ons nog een stevig ontbijt, met yoghurt, brood met kip en avocado, cappucino en een heel groot glas verse jus. Danig versterkt stappen we op, een prachtige rit, vlak zo maar, met een windje schuin achter. We gaan eigenlijk veel te hard, dit is F4F tempo, dat was niet de bedoeling. Maar ja, als het zo lekker gaat.. We snellen naar Stokmarkness, met weer een panoramische brug, 11% stijgen. Het is ander weer aan het worden, 13 graden, het voelt als zomer. De grote dikke winterhandschoenen gaan uit. In Stokmarkness lonkt zelfs het terrasje voor de Konditori, maar we duiken toch maar naar binnen, de rochels zijn nog indringend bij ons. Op het volgende eiland Austvågøya is het weer regen. En dan gaan we harder fietsen, automatisch, voorgeprogrammeerd in ons systeem. Het tempo gaat vol door naar F4F niveau, ook al is het niet meer lekker, gewoon doorpokkelen. In Kabelvåg blijkt het Vandrerhjem verstopt in de plaatselijke Volkshogeschool. Van September tot Mei een school, in de zomermaanden een hostel. Ik val bij Rusland – Saoedi-Arabie op de bank in slaap. Zo’n slaapverwekkend WK, daar heb ik wel zin in! We sleuren ons uiteindelijk van de bank het dorp in, schattig allemaal, Lofoten pitoresk. Het plaatselijke restaurant zit vol met twee bussen Duitsers, met zn allen lekker op de Lofoten. We moeten wachten maar zien twee stoelen voor een boekenkast. Daar staat van alles, veel in het Noors vertaalde buitenlandse pulp. Maar ook: de Collected Works by V.I. Lenin, vol. 35. Wat een pareltje. Brieven en telegrammen van 1912 – 1922. En wat gaat hij tekeer. Mn oog valt op een brief aan Maxim Gorky, de grote Russische schrijver, geschreven in de tweede helft van 1913. “On the question of god, the god-like and everything connected with it, there is a contradiction in your proposition,” begint de brief. Gorky heeft het bestaan om te schrijven: “God is the complex of those ideas, worked out by tribe, the nation, mankind, which awaken and organise social feelings, having as their object to link the individual with society and to bridle zoological individualism.” Een uitleg waar een moderne religiewetenschapper zich redelijk in zou kunnen vinden. Niet Lenin. Gorky heeft er niets van begrepen. “God is in history and in real life first of all the complex of ideas generated by the brutish subjection of man both by external nature and by the class yoke – ideas which consolidate that subjection, lull to sleep the class that struggle.” Gorky’s definition is bourgeois (tot doodzonde verheven in de Sovjet tijd) “because it operates with sweeping, general, ‘Robinson Crusoe’ conceptions in general (haha, hoe zou hij dat hebben bedoeld, Robinson Crusoe conceptions? Al te gemakkelijke kwalificaties in goed of fout? Soort bouquette-reeks avant la lettre?).” Lenin sluit af met “Well, that’s enough for now, this letter is too long as it is. Once again, I shake your hand and wish you good health.” Gorky komt later nog een keer aan de beurt. Hij heeft kennelijk wat verkeerds gezegd over Petrograd, waar je volgens Lenin niet het echte Sovjet leven te zien krijgt. In een brief van 31 juli 1919 schrijft Lenin: “Just as in your conversations, there is in your letter a sum of sick impressions, leading you to sick conclusions.” Hij sluit af met: “I don’t want to thrust my advice on you, but I cannot help saying: change your circumstances radically, your environment, your abode, your occupation – otherwise life may disgust you for good. All the best.” Kijk, dat is toch mooie literatuur als je een uurtje voor het eten moet stuk slaan. Gorky overleeft Lenin maar sterft onder nog steeds niet opgehelderde omstandigheden in 1936. Stalin vermoordt vijanden en vrienden. Maar Lenin kan er ook wat van, hij gaat heerlijk tekeer in zijn telegrammen waarin hij tiert dat mensen niet meedogenloos genoeg zijn tegen de kulakken. De uitbater van het restaurant zegt dat ik het boek mag houden (en ziet er niet uit alsof hij er zelf in heeft gelezen). V.I. Lenin’s Collected Works, vol 35 gaat in de tas, tot Malta aan toe. Ik zag al wat brieven aan Trotsky, Bukharin en ander moois. Daar gaan we deze reis nog meer van horen.
