3 augustus, Toch nog even: Duitsland, door Jaap
Vandaag Italie in en voor je het weet overmant het land van la dolce vita je volledig. Daarom, voordat het te laat is, toch nog even over Duitsland. Hier in Bolzano kan het ook nog, Bolzano is per slot gewoon Bozen en iedereen spreekt hier Duits en Italiaans door elkaar heen. De regio heet nu Alto Adige maar vroeger was het als Sud-Tirol gewoon deel van het kroonsland Tirol van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie. Duitsland dus. In mijn fietsbeleving een overgangsland tussen het ruwe, pure, eenvoudige Scandinavie waar mijn hart nu voor altijd ligt, en het excentriek gecultiveerde Italie waar we nu met een teen in zijn beland. Ik heb allerlei stukken niet gefietst inm Duitsland maar in de trein gezeten, in zeer comfortabele en snelle ICEs. Land van effectieve gezondheidszorg en briljante 3D-billen fotografie. Land van Heidegger, die met Zijn en Tijd het fenomeen, de menselijke ervaring van het zijn ontrafelde en de briljante Hannah Ahrendt opleidde (en verliefd op haar werd) maar vervolgens kort na zijn benoeming tot Rektor van de universiteit van Freiburg in 1933 lid werd van de NSDAP en later nooit in staat bleek afstand te nemen of spijt te betuigen van die verbinding, tot ontsteltenis van Ahrendt. Land van KULTUR en PHILOSOPHIE, van Goethe, Mann, Beethoven, Kant en Schopenhauer, maar ook het land waar een bevolking op de meest schrijnende manier is uitgegleden tot een onmenselijk barbaars niveau. Ik ben van de generatie dat Moffen-antipathie met de paplepel werd ingegoten. Niet in het bijzonder door mijn ouders, gewoon, de hele gemeenschap sprak zo. Je had het nooit over Duitsers, maar altijd over Moffen. Wat zij in de oorlog hebben uitgespookt gaf ons een moreel superioriteitsgevoel dat ik als kind herkende bij de zoveelste kuil op het strand en het voordringen in de rij voor een ijsje. Moffen, zeiden we dan veel betekenend tegen elkaar, zonder dat we iets wisten van die oorlog. Gek eigenlijk, want onze familie kwam uit Duitsland. De eerste Winter die in de familie annalen is gevonden werd Kleine Winter von der Hasebecke genoemd. Gehuwd met Maria (en nog 8 andere voornamen geloof ik) von Klughoven zu Vossenheide. Kom daar nog maar eens om tegenwoordig. Ergens in de 19e eeuw zijn de broodbakkende Winters de grens naar de Hollandse Veenkolonien overgestoken (Schengen en vrij verkeer van personen hadden ze toen helemaal niet nodig) waar de turfstekende bevolking brood kon gebruiken. Duits van origine en de laatste jaren ben ik Duitsland en Duitsers alleen maar meer gaan waarderen (zeker de na EK halve finale in Hamburg in 1988), het Moffen-syndroom is versleten geraakt. Eigenlijk zijn de Duitsers over het algemeen heel sympathiek. Daar, ik heb het gezegd. Misschien wat formalistisch en niet altijd veel humor, maar dat maakt dat ze Hollanders eigenlijk juist wel leuk vinden. Hollanders overtreffen hen bovendien makkelijk in platte luidruchtigheid. Ongekend succesvol in economie, wetenschap en voetbal (maar fijn dat het ook een keer mis gaat in Duitsland) En toen fietsten we langs Bergen-Belsen en kwam de open zenuw van het machinaal en systematisch vermoorden van mensen weer keihard binnen. Ik las in de verschillende treinen het laatste boek van Philip Kerr (niet alleen laatste boek als meest recent, maar ook laatste boek omdat de schrijver helaas net is overleden), met de Berlijnse politieman Bernie Gunther in de hoofdrol, boeken die spelen voor, tijdens en na WO II. Het laatste boek speelt in 1957, rond de tijd dat de eerste Europese Gemeenschap wordt opgericht, voorloper van de EU. Gunther omschrijft het Europese project als volgt: Duitsland zal zich voortaan netjes gedragen en de andere landen vergeven Duitsland haar onbeschrijfelijke zonden. Iedereen is beter af door de economische samenwerking en dat blijft zo zolang Duitsland zich netjes blijft gedragen. Daarom zegt Merkel misschien wel: Wir schaffen das, ook al is het tegen beter weten in. Ik hoop dat Duitsland dit nog lang blijft zeggen. Het valt niet mee een land te zijn dat zich als erfschuld altijd netjes moet gedragen.
