Le contraste social
Chabrillan, 4 juni, Jaap
We komen er weer lekker in. Eigenlijk vandaag nog een Hersteldag, ruim 100km, geen grootse beklimmingen, wel voortdurend op en neer. We genieten eindeloos. Het eerste uur zijn Fred en ik vooral bezig met het fotograferen van de bloemen langs de kant, eindeloze lavendel-velden, korenvelden met prachtige oranje bloemen (Fred weet hoe het heet), hagen vol gele brem (die weet ik dan weer wel). De geuren en kleuren spatten onze zintuigen in vanmorgen. En dat alles tegen de achtergrond van de kerncentrale van Tricastin. Geen groter contrast denkbaar. De betoverende lieflijkheid van eindeloze bloemen die ons zacht maken, die ons iets laten voelen, vervoeren, waar geen woorden voor zijn, bij vrolijkheid, bij liefde en verdriet. En de kerncentrale als doorgeschoten rationaliteit, ja je kunt zo energie maken, je kunt een technische installatie verzinnen en bouwen die dat kan, je kunt het uitrekenen en meten, je kunt risico’s berekenen, kansen van een op zoveel miljoen dat er een ramp gebeurt en rationeel een afweging maken dat het dat waard is. En dat contrast in een blik gevangen: lavendel-velden aan de voet van een kerncentrale. Betoverend en verontrustend.
En, zo vroeg ik me als stampend op een klimmetje af, is dat niet wat in de hele samenleving speelt? Ja je moet wat als de meters langzaam onder je door rollen en de zwaartekracht je. Is het contrast tussen wat we als mensen ten diepste nodig hebben en datgene wat we er met onze rationaliteit van bakken niet te groot geworden? Sommigen kunnen er prachtige boeken over schrijven met diepe analyses en inzichten, anderen voelen vooral dat het schuurt en uit het lood is. Het contrat social is afgegleden naar een contraste social. En het uit zich overal, of het nu Groningen, toeslagen, stikstof, klimaat en noem het allemaal maar op is: een rode draad (er zijn er vast meer) dat we verstrikt raken in onze rationaliteit en niet meer weten of zelfs niet meer durven menselijk te zijn. En dat uit het lood zijn, gespleten door meer en meer onoverbrugbare werkelijkheden en wensen, dat zit in ieder van ons. We worstelen met onze consumptie, we lezen van een hoop ellende op de news stream op onze telefoontjes en gaan over tot de orde van de dag, we rationaliseren erop los waarom we toch niet echt radicaal hoeven te veranderen en dat we toch maar mooi met de trein naar Zuid-Frankrijk zijn gegaan. Ook in ons is het contrast te groot geworden.
Zo zat ik te mijmeren tijdens een klim. De klim was te kort om tot een oplossing te komen. En ik bevat het ook allemaal niet. Waar moet je beginnen? Een gedachte bekruipt me op een volgend klim. Een methode om de klimaatverandering tegen te gaan is carbon capture: CO2 uit de lucht halen, koolstof scheiden van zuurstof en hergebruiken. Door de milieu- klimaatbeweging bekritiseerd omdat het niet principeel ons gedrag verandert, maar het lijkt wel te kunnen helpen bij een snelle CO2 reductie. En wat een geluk, racefietsen worden tegenwoordig allemaal van carbon gemaakt. Twee vliegen in een klap: een oplossing voor het klimaatprobleem en voor het schrijnend tekort aan nieuwe racefietsen. Waardoor ook de formule van N+1 weer betekenis krijgt voor het juiste aantal fietsen dat een fietser nodig heeft, waarbij N staat voor het huidig aantal fietsen dat de fietser bezit. We zijn eruit.
